Michał Wiśniewski
Pod redakcją Adw. Tytusa Mystkowskiego
Komenda Główna Policji rokrocznie publikuje statystyki dotyczące liczby osób dotkniętych przemocą domową. Zgodnie z tymi danymi w 2022 roku aż 71.631 osób mogło być ofiarami przemocy domowej.
Bez wątpienia ciemna liczba (czyli ta część tego rodzaju sytuacji, o których nie dowiedzieli się przedstawiciele organów ścigania) jest dużo wyższa. Wielu mężczyzn i wiele kobiet znosi takie zachowania w milczeniu, nikogo o nich nie informując. Nigdy nie proszą
o pomoc. Tymczasem doświadczenie wskazuję, że nie warto z tym zwlekać. Sprawcy przemocy w rodzinie, przy wdrożeniu prawidłowego sposobu działania, stają się
w konfrontacji z Sądem, Policją i Komornikiem, tak samo bezbronni, jak ich ofiary w starciu z nimi.
Należy przyjąć, że statystki publikowane przez Policję to tylko czubek góry lodowej. Przemoc domowa jest tak istotnym problemem społecznym, iż ustawodawca wprowadził do polskiego porządku prawnego ustawę o przeciwdziałaniu przemocy domowej. Sensem jej obowiązywania jest zapobieganie temu zjawisku.
Ustawa przemocowa
Zgodnie z ustawą przemocą domową jest powtarzające się działanie (bądź zaniechanie) wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, które narusza prawa bądź dobra osobiste ofiary. Czyli popychanie, krzyki, wyzwiska, bicie, duszenie, szantażowanie, ograniczanie dostępu do pieniędzy, groźby i wiele innych zachowań, które często są trudne do uchwycenia i zdefiniowania.
Mimo wprowadzonej, dosyć ogólnej, definicji ustawodawca dokładnie skonkretyzował, kto jest chroniony na mocy przedmiotowej ustawy. Katalog tych osób zawiera przede wszystkim osoby najbliższe sprawcy i jego małżonka, czyli przede wszystkim ich członków rodziny. Lista tych osób jest jednak dłuższa. W razie wątpliwości każdy przypadek warto skonsultować z doświadczonym adwokatem.
Przemoc domowa a wspólne zamieszkiwanie
W przypadku gdy osoba stosująca przemoc domową, zamieszkująca wspólnie z ofiarą, sprawia iż wspólne zamieszkiwanie jest szczególnie uciążliwe, osoba dotknięta przemocą domową może wrócić się do Sądu, aby zobowiązał sprawcę do opuszczenia oraz zakazał zbliżania się do wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Ofiara przemocy domowej może zwrócić się do Sądu w przedmiotowej sprawie, również gdy:
- opuściła wspólnie zajmowane mieszkanie z powodu stosowanej wobec niej przemocy w tym mieszkaniu;
- sprawca opuścił wspólnie zajmowane mieszkanie – w takim przypadku szczególnie kluczowe będzie zakazanie osobie stosującej przemoc zbliżania się do zajmowanego przez ofiarę mieszkania;
- osoba stosująca przemoc domową okresowo lub nieregularnie przebywa w mieszkaniu wspólnie z ofiarą.
Aby wszcząć omawianą procedurę należy złożyć wniosek do wydziału cywilnego we właściwym sądzie rejonowym. Istotną kwestią jest złożenie go wraz z wnioskiem
o zabezpieczenie, które umożliwi Sądowi orzeczenie wobec sprawcy nakazu opuszczenia lokalu i zakazu zbliżania się do niego na czas postępowania. Takie postanowienie ma na celu przede wszystkim ochronę ofiary przed dalszymi przykrościami ze strony sprawcy. Cel ten można osiągnąć już na początkowym etapie postępowania.
Postępowanie jest zwolnione z kosztów sądowych, w związku z czym osoba doznająca przemocy domowej nie musi ponosić jakichkolwiek opłat na rzecz Skarbu Państwa.
Chociaż regulacje przedmiotowej ustawy są korzystne dla ofiar, to przed Sądem zawsze konieczne jest udowodnienie swoich racji. Do prowadzenia tego rodzaju spraw zawsze warto korzystać z pomocy adwokata. Nie ma wątpliwości, że może to spowodować zwiększenie szans na uzyskanie korzystnego rozstrzygnięcia, a więc wolność od przemocy , ale także szybsze objęcie pokrzywdzonych ochroną przez organy państwa.
