aplikantka adwokacka Julia Wachowicz
Ukończyła kierunek prawo na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego z wynikiem bardzo dobrym. Wielokrotna stypendystka Rektora dla najlepszych studentów. W czasie studiów członkini Koła Lege Artis. Od 2019 r. aplikantka adwokacka w Szczecińskiej Izbie Adwokackiej. Legitymuje się pięcioletnim doświadczeniem w zakresie świadczenia usług prawniczych. Swoje pierwsze zawodowe doświadczenia zaczęła zdobywać w 2015 roku, kiedy zaczęła praktykować w szczecińskich kancelariach adwokackich. Z uwagi na biegłą znajomość języka niemieckiego obsługuje niemieckojęzycznych klientów kancelarii.
Chociaż adwokat Tytus Mystkowski opublikował już w innym miejscu (zobacz tu) tekst dotyczący postępowania gospodarczego, to jedną z najciekawszych instytucji, jaka się z nim wiążę zostawił dla mnie. Chociaż wraz z rozwojem wykorzystania umowy dowodowej w praktyce powstanie na jej temat wiele interesujących opracowań, to poniżej znajduje się kilka słów na temat umowy dowodowej.
Mocą nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, która w zasadniczym kształcie weszła w życie 7 listopada 2019 r., ponownie wprowadzono postępowanie gospodarcze, a wraz z nim do porządku prawnego weszła umowa dowodowa. Umowa dowodowa jest trzecią umową procesową w procedurze cywilnej, obok umowy o właściwość sądu oraz umowy o jurysdykcję.
Umowa dowodowa występować może jedynie w postępowaniach gospodarczych, jej zastosowanie nie jest przewidziane dla żadnych innych postępowań. Umowa dowodowa zawierana jest dobrowolnie przez strony sporu, a jej celem jest wyłączenie możliwości przeprowadzania wskazanych w niej dowodów w trakcie postępowania. Zgodnie z art. 4588 § 1 kpc: Strony mogą się umówić o wyłączenie określonych dowodów w postępowaniu gospodarczym w sprawie z określonego stosunku prawnego powstałego na podstawie umowy (umowa dowodowa).
Na mocy umowy dowodowej możliwym jest wyłączenie wszystkich dowodów, przepisy nie wprowadzają w tym zakresie żadnych ograniczeń. Wówczas sąd będzie orzekał jedynie na podstawie twierdzeń strony powodowej i pozwanej, z zupełnym pominięciem dowodu z zeznań świadków, z dokumentów, z opinii biegłych czy z oględzin.
Kiedy umowa dowodowa, jest ważna?
Umowa dowodowa, by była ważna, musi zostać zawarta przez strony na piśmie lub ustnie przed sądem, wówczas zostanie ona wciągnięta do protokołu rozprawy. Umowa może zostać zawarta w dowolnym momencie, to znaczy zarówno przed wszczęciem procesu, jak i w jego trakcie. Jeżeli jednak strony zdecydują się na taką umowę w trakcie trwającego postępowania, muszą liczyć się z tym, że nie będę mogły wyłączyć dowodów, które zostały już przeprowadzone.
Nadto istnieje konieczność, by umowa dowodowa pozostawała w związku z danym toczącym się postępowaniem, które zainicjowane zostało z uwagi na umowę zawartą między stronami, która to stanowi źródło toczącego się postępowania. Oznacza to tyle, że dana umowa dowodowa nie będzie skuteczna wobec innych umów, które strony zawarły lub zawrą. Takie rozwiązanie ma chronić słabszą stronę stosunku prawnego. Jeżeli zatem między stronami w przyszłości wystąpi kolejny spór, którego rozwiązania strony będą dochodziły przed sądem, to wcześniejsza umowa dowodowa nie będzie już skuteczna.
W umowie należy konkretnie wskazać dowody, które zostaną wyłączone z postępowania sądowego. Umowa dowodowa, która została zawarta pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu, pomimo spełnienia pozostałych warunków, jest nieskuteczna. Umowa jednak nie jest nieskuteczna z mocy prawa. Należy podnieść zarzut jej bezskuteczności przed sądem i to najpóźniej na posiedzeniu, na którym powołano się na tę umowę. Jeżeli powołanie nastąpiło w treści pisma procesowego zarzut musi zostać podniesiony w kolejnym piśmie procesowym lub na najbliższym posiedzeniu.
Cel zawarcia umowy dowodowej
Celem zawarcia umowy dowodowej jest nic innego, jak przyspieszenie postępowania sądowego poprzez zawężenie postępowania dowodowego w sprawie i szybsze uzyskanie orzeczenia kończącego spór między stronami. Chociaż instytucja rodzi – podobnie jak postępowanie gospodarcze w swoim całokształcie – wiele interesujących możliwości, to jednak generuje również wiele zagrożeń dla podmiotów nie mających orientacji w wiążących się z nią zawiłościach. Szczególne trudności mogą mieć tutaj niewielkie podmioty niekorzystające z profesjonalnej pomocy prawnej.
