adwokat Tytus Mystkowski
Ukończyłem Uniwersytet Jagielloński na Wydziale Prawa i Administracji. Od 2016 r. jestem członkiem Szczecińskiej Izby Adwokackiej. Legitymuję się dziesięcioletnim doświadczeniem w zakresie świadczenia pomocy prawnej. Moje zainteresowania zawodowe koncentrują się w szczególności wokół prawa cywilnego, prawa karnego oraz prawa gospodarczego. Chętnie podejmuję się prowadzenia spraw konsumentów przeciwko bankom i innym instytucjom finansowym.
Jakie korzyści wynikają z odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego?
Dozór elektroniczny stanowi doskonałe rozwiązanie dla osób, które zostały skazane na karę pozbawienia wolności w niewielkim wymiarze. Wydanie postanowienia o wykonywaniu kary w systemie dozoru elektronicznego w praktyce pozwala skazanym na odbywanie kary pozbawienia wolności w domu, w gronie najbliższej rodziny.
Skazany może przy tym pełnić również inne społeczne role – pracować, uczyć się, uprawiać sport, realizować obowiązek alimentacyjny itp. Jednocześnie dozór elektroniczny pozwala na kontynuowanie pracy zarobkowej i pełnienie innych społecznych ról. Ta jego cecha znacznie ułatwia przystosowanie się do powrotu na wolność po odbyciu kary, co pozytywnie wpływa na skuteczność procesu resocjalizacji.
Istotne znaczenie dla tego procesu ma również, że skazany, który uzyska zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie jest odizolowany w specyficznym środowisku, jakim jest zakład karny. Jak więc należy definiować system dozoru elektronicznego?
Czym jest dozór elektroniczny?
Ustawodawca definiuje to pojęcie w art. 43b § 1 kodeksu karnego wykonawczego, zgodnie z którym dozorem elektronicznym jest kontrola zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych. Dozór elektroniczny dzielimy odpowiednio na dozór polegający na:
1) przebywaniu przez skazanego w określonych dniach tygodnia i godzinach we wskazanym przez sąd miejscu (dozór stacjonarny);
2) kontrolowaniu bieżącego miejsca pobytu skazanego, niezależnie od tego, gdzie skazany przebywa (dozór mobilny);
3) kontroli zachowania przez skazanego określonej minimalnej odległości od osoby wskazanej przez sąd (dozór zbliżeniowy).
W przypadku odbywania kary pozbawienia wolności zastosowanie ma pierwszy rodzaj dozoru elektronicznego. Jego celem nie jest izolacja skazanego od określonego środowiska lub miejsca. Nie jest nim również zapewnienie, aby nie zbliżał się do określonych osób. Wolą ustawodawcy jest by skazany poddany dozorowi elektronicznemu odczuł dolegliwość związaną z wykonaniem kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym.
Kto może skorzystać z dozoru elektronicznego? Jakie warunki należy spełnić?
Kodeks karny wykonawczy wprost definiuje warunki na jakich można skorzystać z dobrodziejstw odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego.
Ustawodawca wymienił wśród tych warunków:
- stwierdzenie, iż odbywanie kary w ramach dozoru elektronicznego będzie wystarczające dla osiągnięcia celów kary (tzw. pozytywna prognoza kryminologiczna);
- skazany posiada stałe miejsce pobytu (gdzie będzie wykonywany dozór),
- odbywaniu kary pozbawienia wolności nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne określone
w art. 43 § 1 kodeksu karnego wykonawczego, - osoby pełnoletnie, które będą zamieszkiwać ze skazanym wyraziły na to zgodę,
- wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, jak też nie zachodzą przesłanki przewidziane w art. 64 § 2 kodeksu karnego
Komentarza wymaga brak przesłanki przewidzianej w art. 64 § 2 k.k. – jeżeli orzeczenie wobec skazanego wydano przy zastosowaniu tego przepisu, to nie ma możliwości by złożyć skuteczny wniosek o zezwolenie na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego. Sądy penitencjarne rzadko godzą się również na wydanie postanowienia w tym zakresie wobec osób, którym wymierzono już wcześniej karę pozbawienia wolności, którą wykonano w zakładzie karnym.
Dodatkowo oprócz spełnienia podstawowych warunków warto powołać dodatkowe argumenty, które mogą przekonać sąd o korzyściach płynących z orzeczenia kary w systemie dozoru elektronicznego, jak np. konieczność utrzymania najbliższej rodziny, przedstawienie dokumentów wskazujących na konieczność sprawowania opieki nad osobą chorą czy zaświadczenia od pracodawcy dotyczącego możliwości kontynuowania stosunku pracy po orzeczeniu odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego.
Zgodnie z dyrektywami wprowadzonymi przepisami kodeksu karnego wykonawczego, o zezwolenie na wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego mogą ubiegać się zarówno osoby, które dopiero mają rozpocząć odbywanie kary pozbawienia wolności, jak też te, które już odbywają karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym.
Kto może wystąpić z wnioskiem o zezwolenie na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?
Zdolność postulacyjną w zakresie wystąpienia z wnioskiem o zezwolenie na odbywanie kary pozbawienia wolność w systemie dozoru elektronicznego mają: skazany, obrońca skazanego, prokurator, kurator sądowy lub dyrektor zakładu karnego, w którym przebywa skazany.
Jak wskazuje praktyka orzecznicza z wnioskami takimi występuje najczęściej skazany lub obrońca w porozumieniu ze skazanym.
Do jakiego sądu należy kierować wniosek o zezwolenie na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego?
Sądem właściwym dla orzekania o dozorze elektronicznym jest sąd penitencjarny, którym jest sąd okręgowy, w którego okręgu skazany przebywa skazany, a sądem właściwym dla kontroli odbywania kary jest sąd penitencjarny, w którego okręgu kara będzie się odbywać. W przypadku odmowy orzeczenia odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, skazanemu przysługuje zażalenie do sądu odwoławczego, jakim jest właściwy miejscowo sąd apelacyjny.
Dlaczego warto starać się o odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?
Zezwolenie na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego jest bez wątpienia najkorzystniejszym rozwiązaniem dla skazanego na karę pozbawienia wolności. Złożenie wniosku nie wiąże się z uiszczeniem opłaty od złożenia wniosku. Dzięki pozytywnemu rozpatrzeniu wniosku skazany może zyskać możliwość przeprowadzenia procesu resocjalizacyjnego w warunkach wolnościowych, bez konieczności dostosowywania się do norm wynikających z regulaminu odbywania kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym.
Dlaczego warto powierzyć swoją sprawę adwokatowi?
Chociaż postępowanie o zezwolenie na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego nie jest z pozoru bardzo skomplikowane, to jednak często diabeł tkwi w szczegółach. Prawidłowa argumentacja i znajomość dość szczegółowych przepisów może często pozwolić na przekonanie sądu penitencjarnego do tego by przychylił się do wniosku, tam gdzie sprawa wydaje się wątpliwa.
Wieloletnie doświadczenie w podobnych sprawach pozwala mi w sposób indywidualny podejść do przypadku każdego klienta, który zgłasza chęć wystąpienia do sądu z wnioskiem o wydanie zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Udział zaangażowanego adwokata w postępowaniu karnym wykonawczym zawsze zwiększa szanse na pozytywne rozpoznanie wniosku.
